Blog:"In de Praktijk"

Pijnbestrijding bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling… een veelbesproken onderwerp. Maar ook een onderwerp met veel verschillende voor en nadelen en vooral veel vooroordelen. Waar de één het als een zwakte ziet om te kiezen voor pijnbestrijding, vindt de ander dat in deze moderne tijd je juist gebruik moet kunnen maken van pijnbestrijding tijdens de bevalling. Veel verschillende meningen, verschillende soorten pijnbestrijding en daarmee dus ook heel veel verschillende mogelijkheden. Onder invloed van de oude vertrouwde hormonen, zijn veel vrouwen ook in staat om andere beslissingen te nemen dan ze normaal gesproken zouden doen. Geen probleem natuurlijk, maar zorg in ieder geval dat je goed bent ingelezen over jouw opties voor pijnbestrijding.

In deze blog zullen we je meer vertellen welke pijnbestrijding tijdens je bevalling jij kunt kiezen. Ook zullen we vertellen hoe wij als verloskundigen hiermee omgaan.

Bevalling met of zonder pijnbestrijding:

Op een of andere manier is er in Nederland toch soms nog steeds een taboe rondom pijnbestrijding tijdens de bevalling. Veel vrouwen die wij spreken zien het soms als “falen” om te kiezen voor pijnbestrijding tijdens de bevalling. Wij hopen als verloskundigen toch echt dat idee de wereld uit te helpen. Het is absoluut geen zwakte en al zeker geen falen als je kiest voor een bevalling met pijnbestrijding. Natuurlijk is het heel fijn als je geen pijnbestrijding nodig hebt en de bevalling supergoed verloopt zonder. Maar het is ook echt heel erg fijn dat deze middelen er wel zijn op de momenten dat het jou en de bevalling echt kan helpen. Het is absoluut geen wedstrijd en je bent zeker geen slechte moeder als je met pijnbestrijding bevalt.

Welke pijnbestrijding kun je kiezen tijdens je bevalling?

Pijnbestrijding Thuisbevalling:
Bij een thuisbevalling is er eigenlijk geen pijnbestrijding mogelijk. Uiteraard kun je wel kiezen voor natuurlijke methodes, zoals warmte van een bad of douche, een kruik, goede ademhaling en het wisselen van houding. Ook hebben veel vrouwen baar bij een geboortetens. Dit werkt met 4 plakkers op je rug. Door stroomstootjes af te geven, geeft het verlichting tijdens de weeen. Je kunt het apparaatje zelf bedienen als er weer een wee aankomt. Veel vrouwen zijn hier heel blij mee, maar we merken dat heel veel vrouwen niet van het bestaan van het TENSapparaat weten. Wij informeren je graag! (Of koop hier jouw geboortetens.)

Pijnbestrijding Ziekenhuisbevalling:
Als je in het ziekenhuis bevalt zijn er meer opties voor pijnbestrijding. De reden hiervoor is dat er vaak na het toedienen van pijnbestrijding in de gaten wordt gehouden hoe de moeder en ook de baby hierop reageert.

De meest voorkomende pijnbestrijding tijdens de bevalling:

Ruggenprik (ook wel epiduraal genoemd)
Morfinepompje (remifentanil)
Lachgas
Pethidine (prik in je bovenbeen)
geboorteTENS

Ruggenprik of epiduraal:

De meest bekende pijnbestrijding tijdens de bevalling is de ruggenprik. Dit wordt eigenlijk in ieder ziekenhuis toegepast. De ruggenprik wordt gegeven vanaf 2 tot 3 centimeter ontsluiting. Doordat je in veel ziekenhuizen naar een andere afdeling moet voor de epiduraal, wordt het meestal tot ongeveer 6 centimeter ontsluiting gegeven. Het risico wordt namelijk vanaf dit punt te groot dat de bevalling opeens erg snel gaat.
Veel vrouwen die in eerste instantie geen pijnbestrijding willen in hun geboorteplan, kiezen soms toch voor de ruggenprik of andere pijnbestrijding tijdens de bevalling.

Zeker als de ontsluiting niet vordert of dat er wel al persdruk ontstaat, maar er nog niet geperst mag worden, ervaring veel vrouwen dit als erg uitputtend. Pijnbestrijding kan dan helpen om te ontspannen, eventueel nog wat slaap tussendoor te kunnen pakken. Vaak heeft de ontspanning een positief effect op het vorderen van de bevalling. Uiteraard zitten er ook nadelen of risico’s aan het nemen van een ruggenprik:

bijna de helft van de vrouwen ervaart toch nog pijn
Persen kan lastiger worden omdat je niet goed voor “waar je naartoe” moet persen.
Hierdoor is de kans op een Vacuümpomp groter
Weeen kunnen wat minder krachtiger worden, waardoor extra weeenopwekker nodig is
Bloeddruk van moeder kan dalen, dit kan effect hebben op de ademhaling van de baby
Er is een katheter nodig
Soms kan er koorts optreden waardoor er antibiotica wordt gegeven. Hierdoor moet je kindje langer geobserveerd worden na de bevalling.
Er kan soms jeuk optreden
Je kunt soms postpartum (soms zelfs na een aantal dagen) last krijgen van hevige hoofdpijn.

Bekijk hier een filmpje over de uitleg van de ruggenprik.

Morfinepomp (remifentanil)

Naast de ruggenprik is er in de meeste ziekenhuizen ook de keuze voor morfine tijdens de bevalling.

Je krijgt dan een pompje die je zelf kunt bedienen. Wanneer je denkt meer nodig hebben kun je dit zelf bepalen door op een knopje te drukken. Uiteraard is het zo geregeld dat je jezelf niet kunt overdoseren. Vaak wordt het gegeven vanaf 6 a 7 centimeter. Het heeft namelijk een werking van ongeveer 4 uur. Morfine tijdens de bevalling wordt door vrouwen vaak omschreven dat het de “scherpe” randjes van de pijn afhaalt. Ook hierbij kan er vaak wat meer rust en ontspanning ontstaan wat vaak een positief effect heeft op het verloop van de bevalling.

Bij veel ziekenhuizen is het protocol dat er minimaal 1 uur een arts of verloskundige aanwezig moet zijn na het geven van morfine. Er wordt goed in de gaten gehouden hoe je op de morfine reageert. Als het erg druk is, is het hierdoor niet altijd mogelijk om morfine te kiezen tijdens je bevalling.

Nadelen van morfine als pijnbestrijding bevalling:

observatie van 1 uur door arts/verloskundige
Bevallen zelf moet zonder de morfine (remifentanil)
Je kunt suf worden
Er worden hartfilmpjes gemaakt, hierdoor kun je alleen nog in bed bevallen.

Lachgas en Pethidine:
In sommige ziekenhuis is er ook lachgas beschikbaar of petidine. (Een prik in je bovenbeen) Allebei de middelen werken vooral ontspannend. Qua effect en ervaring komt het overeen met de morfinepomp.
Bekijk hier een filmpje over de uitleg van lachgas tijdens de bevalling.

Bij de Pethidine-injectie kan het ook zo zijn dat de baby ook suf wordt. Hierdoor kan het moeite hebben met ademhalen na de geboorte en is er soms medicatie nodig.
Bekijk hier een filmpje over de uitleg van Pethidine tijdens de bevalling.

Last but not least… de vraag der vragen: Wat is het pijnlijkste aan de bevalling?

Dit is echt bij iedereen anders en vaak maakt het ook verschil hoeveel keer je bent bevallen. Wat wij van veel vrouwen horen is dat de ontsluitingsfase van 8 tot 10 centimeter vaak erg pijnlijk is. En uiteraard mogen we de “ring of fire” niet vergeten. Het persen zelf wordt door veel vrouwen als minder pijnlijk ervaren omdat ze het gevoel hebben “ergens naartoe te werken”.

Wat je ook kiest.. wel of geen pijnbestrijding tijdens jouw bevalling. Laat je goed informeren en doe wat voor jou het beste voelt. Je bent zeker geen slechtere moeder als je voor pijnbestrijding kiest tijdens de bevalling en geen betere moeder als je zonder pijnbestrijding bevalt.